Mục lục
1. Khởi động từ là gì?
Khởi động từ (tiếng Anh: contactor) là một thiết bị điện dùng để đóng – ngắt mạch điện từ xa, thường được sử dụng để điều khiển động cơ điện 1 pha, 3 pha hoặc tải công suất lớn. Thiết bị này hoạt động nhờ từ trường điện từ, nên thường được gọi là khởi động từ điện từ.
Khoi-dong-tu-la-gi
Khoi-dong-tu-la-gi
Khoi-dong-tu-la-gi
2. Cấu tạo của khởi động từ
Một khởi động từ tiêu chuẩn gồm các bộ phận chính sau:
-
Cuộn dây (cuộn hút): tạo ra lực từ khi có dòng điện chạy qua.
-
Lõi sắt từ (phần cố định và phần động): giúp đóng/mở tiếp điểm khi cuộn dây được cấp điện.
-
Hệ thống tiếp điểm:
-
Tiếp điểm chính (Power Contact): thường có 3 tiếp điểm chính để đóng/mở mạch động lực.
-
Tiếp điểm phụ (Auxiliary Contact): gồm tiếp điểm thường mở (NO) và thường đóng (NC), phục vụ mục đích điều khiển.
-
-
Lò xo hồi vị: đảm bảo khởi động từ trở về trạng thái ban đầu khi mất điện.
Khoi-dong-tu-la-gi
3. Nguyên lý hoạt động của khởi động từ
-
Khi cuộn dây được cấp điện (từ nguồn điều khiển AC hoặc DC), lực từ sinh ra kéo phần lõi sắt động lại gần phần lõi cố định.
-
Điều này khiến tiếp điểm chính đóng lại, cho phép dòng điện đi qua và cấp điện cho tải (động cơ).
-
Khi ngắt nguồn cuộn dây, lực từ mất đi, lò xo hồi vị đẩy lõi sắt trở về vị trí ban đầu và ngắt tiếp điểm, làm ngừng cấp điện cho tải.
Khoi-dong-tu-la-gi
4. Ứng dụng thực tế của khởi động từ
Khởi động từ được ứng dụng rộng rãi trong hệ thống điện công nghiệp và dân dụng, như:
-
Điều khiển động cơ điện (khởi động trực tiếp, sao – tam giác).
-
Tự động hóa hệ thống bơm nước, quạt, máy nén khí.
-
Điều khiển chiếu sáng công nghiệp.
-
Kết hợp với rơ-le nhiệt để bảo vệ quá tải động cơ.
-
Tích hợp vào tủ điện điều khiển, tủ ATS.
Khoi-dong-tu-la-gi
5. Ưu điểm của khởi động từ
-
Cho phép điều khiển từ xa.
-
Bảo vệ an toàn cho người vận hành.
-
Dễ dàng kết hợp với thiết bị bảo vệ như MCB, MCCB, rơ-le nhiệt.
-
Tuổi thọ cao, dễ thay thế linh kiện.
6. Một số hãng sản xuất khởi động từ phổ biến tại Việt Nam
-
Schneider Electric (Pháp) – TeSys D, TeSys Giga
-
LS Electric (Hàn Quốc) – dòng MC
-
Chint (Trung Quốc) – dòng CJX2
-
Panasonic, Mitsubishi (Nhật Bản)
-
Siemens (Đức)
Kết luận
Khởi động từ là thiết bị không thể thiếu trong hệ thống điều khiển điện công nghiệp hiện đại. Với khả năng đóng ngắt từ xa, độ bền cao và tính linh hoạt trong điều khiển, khởi động từ góp phần tối ưu hóa vận hành và đảm bảo an toàn cho các thiết bị điện.
